چکیده:
با گسترش مجموعه کاشی های زلیج (Zellige) فرصتی را اختصاص داده ایم تا ویژگی های منحصر به فرد این کاشی های دست ساز و اصیل را توضیح دهیم و به شما نشان دهیم که چگونه می توانید از آن‌ها برای بهبود طراحی کاشی‌های خود استفاده کنید. در ادامه با تاریخچه و نحوه ساخت این کاشی های دست ساز مراکشی آشنا شوید و هر آنچه که می خواهید در رابطه با کاشی زلیج بدانید را کشف کنید. با ما همراه باشید.
کاشی زلیج چیست؟
کاشی‌های مجموعه Zellige با دقت توسط صنعتگران ماهر در مراکش ساخته می شوند و هر قطعه آن نمایانگر زیبایی طبیعی و ارگانیک واقعی با تنوع‌های جذاب در رنگ و بافت سطح است. این کاشی ها بر اساس فرآیندهای سنتی قالب گیری دستی، برش دستی و لعاب‌دادن دستی ساخته می شوند که هر کاشی را با شخصیتی منحصر به فرد نشان می دهد.
کاشی های دست ساز فوق‌العاده زیبا که هر کدام با دیگری متفاوت است. لعاب‌های درخشان با رنگ‌های جواهری، بافت بی نظیر و لکه‌های آهن در این‌جا و آنجا، همگی با هم ترکیب شده اند تا چیزی واقعاً تحول آفرین خلق کنند.
مطلب پیشنهادی : انواع کفپوش از نوع کاشی (سرامیکی، سنگی و …)
Zellige، که به صورت “زُ-لیج” تلفظ می‌شود، نوعی کاشی تراکوتا است که توسط صنعتگران در مراکش، همان‌طور که حدس می‌زنید، ساخته می شود. این کاشی ها به صورت دستی و با فرآیندی که خود به نوعی هنر محسوب می شود، تولید می شوند؛ فرآیندی که از استادان صنایع دستی به نسل‌های بعدی منتقل شده است. ممکن است این کاشی را با نام‌های زلیج یا زیلیج نیز بشناسید.
کاشی‌های زلیج مراکشی به دلیل تنوع در بافت سطح و رنگ در سراسر جهان مشهور هستند. این نقص‌ها بخشی از جذابیت آن‌ها هستند و به هر فضایی که این کاشی‌ها را در آن نصب کنید، حسی اصیل و دست ساز می بخشند.
تاریخچه کاشی های Zellige
گفته می‌شود که کاشی‌های دست ساز Zellige تحت تأثیر موزاییک های بیزانسی قرار گرفته اند و اولین بار در شمال آفریقا در قرن دهم میلادی به وجود آمدند. فرآیند قالب‌گیری، تراش‌کاری و لعاب‌دادن این کاشی‌ها در طول هفت قرن گذشته تغییرات چندانی نداشته است.
به بیان دیگر طبق گفته پژوهشگران، کاشی Zellige در جهان اسلام غربی از قرن دهم میلادی توسعه یافت. این کاشی‌ها در ابتدا برای تزئین کاخ‌ها و مساجد اسلامی مورد استفاده قرار می‌گرفتند و به مرور زمان به یک هنر موزاییکی پیچیده تبدیل شدند که همچنان در معماری شمال آفریقا و اندلس دیده می‌شود.
مطلب پیشنهادی : چینش و انواع طرح بندی کاشی های مترو (ساب وی)
واژه “Zellige” در واقع از کلمه عربی “Zilij” مشتق شده است که خود از فعل عربی “Zalaja” به معنی “لغزیدن” می‌آید. این نام به سطح صاف و لعاب‌دار شاخص این کاشی‌ها اشاره دارد.
نحوه ساخت کاشی های Zellige
کاشی موزاییکی سنتی زلیج در بیشتر کشورها تا قرن پانزدهم از مد افتاد، به‌جز مراکش. در مراکش، صنعتگران همچنان از تکنیک‌های قدیمی قرن ها استفاده می کنند و این کاشی‌ها را به‌طور کامل با دست می سازند.
مطلب پیشنهادی : مراحل ساخت و تولید کاشی سرامیک
کلید اصلی ساخت کاشی‌های Zellige، خاک رس با کیفیت بالا است. تمام کاشی‌های اصیل Zellige ما با استفاده از خاک رس از شهر فاس در شمال شرقی مراکش ساخته می‌شوند. خاک رس با آب مخلوط شده و از طریق دستگاه فیلتراسیون عبور می‌کند تا ناخالصی‌ها از آن جدا شوند. پس از تمیز شدن، خاک رس به مدت سه روز در استخرها نگه‌داری می‌شود تا آب از آن عبور کند و سپس به مدت سه روز دیگر در فضای باز خشک می‌شود.
وقتی که خاک رس آماده شد، در قالب‌هایی به شکل آجر قرار می‌گیرد و به مدت سه تا شش روز نگه‌داری می‌شود تا آجرهای رسی ایجاد شود. سپس این آجرها از طریق غلتک‌ها نازک و صاف می‌شوند. بعد از آن، خاک رس با قالب‌ها برش داده می‌شود تا شکل نهایی کاشی به دست آید. پس از آن، خاک رس به مدت 12 ساعت در کوره‌ای با دمای 900 درجه سانتی‌گراد پخته می‌شود. بعد از پختن، توسط یک صنعتگر ماهر تراشیده می شود تا لبه های زاویه دار برای نصب راحت تر ایجاد شود. سپس به صورت دستی رنگ آمیزی و لعاب کاری می‌شود و در قفسه‌های مخصوص برای خشک شدن قرار می‌گیرد.
مطلب پیشنهادی : انواع طرح های کاشی و سرامیک
همچنین قابل توجه است که خود خاک رس نیز می‌تواند به ایجاد تنوع منحصربه‌فرد در کاشی‌های Zellige کمک کند. از آنجا که زلیج از خاک رس طبیعی و تصفیه نشده ساخته می‌شود، حاوی رسوبات آهکی است که ممکن است حفره هایی در کاشی های نهایی به‌جا بگذارد. این ویژگی بخشی از جذابیت کاشی Zellige است و علاوه بر آن، می‌توانید انتظار ترک‌خوردگی‌های کوچک و خراش‌های جزئی را نیز داشته باشید.
تفاوت چوب و گاز در پخت کاشی زلیج
کاشی Zellige سنتی در کوره‌های زنبوری با سوخت هسته های زیتون و شاخه‌ها پخته می شود. کوره های چوبی از نظر نیروی کار بسیار طاقت فرسا هستند و نیاز به نظارت مداوم دارند. همچنین توزیع حرارت در این کوره‌ها یکنواخت نیست، که در این مورد یک نکته مثبت است، چرا که به هر کاشی زلیج عمق و تنوع رنگ زیبای آن را می دهد.
کوره‌های گازی کنترل دما، کارایی و یکنواختی بیشتری را در فرآیند پخت فراهم می آورند. این ویژگی ها برخلاف آن چیزی هستند که ظاهر منحصربه‌فرد Zellige را می‌سازند، بنابراین کاشی‌های سنتی Zellige با این روش پخته نمی‌شوند.
چه چیزی کاشی Zellige را ویژه می‌کند؟
رنگ، بافت، نقص‌ها و هنر. از نحوه ساخت آن گرفته تا افزوده شدن حس دست ساز به تقریباً هر فضایی، کاشی زلیج چیزی است که می‌توان از آن لذت برد.
نقص ها
کاشی Zellige به هر سطحی که می‌رسد لمسی به‌طور کامل ناقص می‌بخشد. علاوه بر تنوع در بافت سطح و رنگ، این کاشی ها ممکن است در ضخامت و اندازه نیز متفاوت باشند، با احتمال وجود لکه‌های آهن، ترک‌ها، حفره‌ها و تراشه ها که به آن‌ها شخصیت بیشتری می‌دهد.
همیشه برنامه ریزی کنید که کاشی بیشتری نسبت به نیاز خود سفارش دهید. ما توصیه می‌کنیم حداقل 15% اضافه سفارش دهید تا پوشش برای برش ها و شکستگی ها فراهم شود. اگر با کاشی زلیج کار می‌کنید، ممکن است 30% اضافه نیاز داشته باشید. این به شما اجازه می‌دهد تا دقیقا انتخاب کنید که کدام کاشی‌ها به طرح نهایی شما وارد شوند. (با این حال، ما معتقدیم که نقص های فوق باید پذیرفته شوند و نه اینکه حذف شوند.)
هنر و craftsmanship
کاشی زلیج از ابتدا تا انتها به صورت دستی و با استفاده از فرآیند چند قرنه شامل شکل دهی دستی، خشک کردن در آفتاب و پختن در کوره‌های زنبوری ساخته می‌شود. در واقع، آموزش هنر Zellige به طور سنتی از دوران کودکی آغاز می شود و معمولاً آموزش به مدت ده سال طول می کشد. بعد از آن، سال‌ها طول می کشد تا به یک صنعتگر ماهر در این هنر تبدیل شوید.
هیچ دو کاشی دقیقا مشابه نیستند
از فرآیند دستی تا کوره‌های چوبی که هر کاشی را به‌طور متفاوتی گرم می کنند، جای تعجب نیست که هر کاشی از دیگری منحصر به فرد است. به همین دلیل مهم است که قبل از نصب، زلیج را ترکیب کنید و هر کاشی را به‌طور هنرمندانه ای بچینید تا به ظاهر کلی تعادل، حرکت و هماهنگی برسید.
رنگ‌های منحصربه‌فرد و زنده
تنوع کاشی زلیج به آن رنگ‌هایی می دهد که نمی توان با انواع دیگر کاشی‌ها تقلید کرد. سایه‌ها از رنگ‌های خنثی پیشرفته تا تقریباً هر رنگ در رنگین‌کمان شامل زرد عسل، سبز زمردی، آبی اقیانوسی و قهوه‌ای شکلاتی را شامل می‌شود. همچنین، این نوع کاشی ها بدون لعاب نیز موجود است که رنگ طبیعی و گرم تراکوتا را نمایش می دهد.
بافت براق
شاید به یاد داشته باشید که واژه Zellige از یک فعل عربی به معنی “لغزیدن” مشتق شده است، که به سطح صاف و براق آن اشاره دارد. در حالی که بسیاری از کاشی های لعاب‌دار براق هستند، هیچ یک به بازتابش، عمق و تنوع بافتی که کاشی‌های واقعی زلیج ارائه می‌دهند، نزدیک نمی‌شود. زیبایی اترال منحصر به فرد Zellige است که باعث محبوبیت آن می شود و به همین دلیل است که ما اغلب آن ها را به عنوان الماس‌های دنیای کاشی توصیف می‌کنیم.
تنوع کاربرد
ما هنوز به روش‌های مختلف استفاده از کاشی زلیج نپرداخته‌ایم. همان‌طور که در سراسر جهان، و به ویژه در شمال آفریقا و اندلس مشاهده می کنید، این کاشی تقریباً در هر جایی نصب شده است.
در ایالات متحده، البته، تغییرات آب و هوا محدودیت‌هایی را ایجاد می کند. در حالی که ممکن است نتوانید این کاشی ها را روی کف یک پاسیو یا خط آب استخر در نیویورک نصب کنید، هنوز گزینه‌ای زیبا برای دیوارهای آشپزخانه، دیوارهای دوش، کف حمام، اطراف شومینه و غیره است. (همیشه، مطمئن شوید که مشخصات فنی هر کاشی خاص را بررسی کرده و با یک حرفه‌ای مجرب در مورد پروژه خود مشورت کنید.)
آیا کاشی زلیج گران است؟
هزینه کاشی زلیج بستگی به عواملی مانند کیفیت craftsmanship، پیچیدگی طراحی و مواد استفاده شده دارد. به طور کلی، این کاشی اصیل هزینه بالاتری نسبت به انواع کاشی های تولید انبوه و تجاری دارد. این به هنرمندی و کار پر زحمت در ساخت کاشی‌های واقعی زلیج اشاره دارد. همچنین به اصالت خاک استفاده شده که باید از منطقه فاس مراکش باشد تا به عنوان Zellige اصیل شناخته شود.
هنگام ارزیابی هزینه Zellige، مهم است که به یاد داشته باشید که نصب آن باید توسط یک حرفه‌ای با تجربه در کار با کاشی Zellige انجام شود—و کسی که وقت لازم را برای ترکیب دقیق کاشی‌ها قبل از نصب اختصاص دهد. انتخاب پیمانکاری که هرگز با Zellige کار نکرده است، احتمالاً به مشکلات نصب منجر خواهد شد. ما معتقدیم که هزینه آن ارزشش را دارد، به ویژه با توجه به سال‌ها زیبایی منحصر به فردی که به خانه شما اضافه می‌کند.
چگونه کاشی Zellige اصیل را شناسایی کنیم
اگر به دنبال شناسایی کاشی Zellige اصیل هستید، از خود چند سوال بپرسید:
کجا ساخته شده است؟ کاشی زلیج واقعی از کارگاه‌های سنتی در مراکش می آید. هنگام خرید این کاشی مراکشی، مطمئن شوید که از تولیدکننده ای است که تخصص در تولید اصیل دارد.
چگونه ساخته می‌شود؟ برخلاف جایگزین‌های این کاشی، زلیج واقعی باید تحت فرآیند پر زحمتی قرار گیرد که شامل شکل‌دهی به بلوک‌ها، درمان در آفتاب، برش دستی به کاشی‌ها و نهایتاً غوطه‌ور شدن در لعاب است. سپس، کاشی‌ها در کوره‌های زنبوری با سوخت شاخه‌های زیتون پخته می‌شوند که نوسانات مورد نیاز در طول پخت را برای به وجود آوردن عمق رنگ منحصربه‌فرد ایجاد می‌کنند.
آیا نقص‌هایی دارد؟ Zellige اصیل، کاشی‌هایی همگن و تولید انبوه نیست. نقص‌هایی را نشان می‌دهد که روند ساخت آن را به تصویر می‌کشد و عمق، بافت و گاهی اوقات حتی تراشه‌ها و ترک‌ها را به دست می‌آورد. اندازه و ضخامت کاشی‌ها نیز متفاوت خواهد بود. این به دلیل استفاده از مواد طبیعی، تصفیه‌نشده و بسیار ناقص در ساخت این کاشی، همراه با فرآیند پخت منحصر به فرد آن است.
آیا لبه‌های برش دستی دارد؟ بسیاری از مردم از لبه‌های نامنظم کاشی زلیج متعجب می‌شوند، اما اطمینان داشته باشید که این به طراحی آن مربوط می شود. هر کاشی با دست به‌طور زاویه‌دار تراشیده می‌شود و لبه‌های نامنظم و غیر یکنواختی ایجاد می‌کند. بسیاری از شرکت‌ها کاشی ای دارند که به این روش تراشیده نمی شود، اما اگر تراشیده نشده باشد، Zellige اصیل نخواهد بود.
طراحی با کاشی زلیج
کاشی های زلیج از جنس سرامیک هستند و می‌توانند بر روی دیوارها، کف‌ها و در مناطق مرطوب استفاده شوند. فرآیند تراش‌کاری و لعاب‌دادن دستی منجر به کاشی هایی می‌شود که نامنظم بوده و در رنگ و بافت سطحی متفاوت هستند. این نقص‌های طبیعی را بپذیرید! این ویژگی‌های منحصر به فرد است که کاشی زلیج را به یک انتخاب لوکس اصیل تبدیل می‌کند.
کاشی‌های مجموعه Zellige در اشکال مختلف از جمله: مربعی، مستطیلی کوچک، موزاییکی و ستاره و صلیب در دسترس هستند. حمام زیر تنوع رنگ در یک رنگ خاص (Alabaster) و چگونگی ترکیب کاشی‌های براق و مات ستاره و صلیب را برای افزایش جذابیت نشان می‌دهد.
مطلب پیشنهادی: ایده های خلاقانه استفاده از کاشی های پنی در حمام
